An emese eyshes khayel - In joodse kringen een zeer bekend lied. Zowel in het Hebreeuws gezongen als in het Yiddish. Drs. Ruben Verhasselt, leraar Yiddish en Hebreeuws, zegt hierover:

"Een ‘An eyshes khayel’ is een ‘deugdzame huisvrouw’ volgens de Statenvertaling, een ‘sterke vrouw’ volgens de nieuwste Bijbelvertaling, en het orthodox-joodse gebedenboek houdt het simpelweg op een ‘ideale vrouw’. Wat dat ideaal inhoudt kan men  nalezen in het Bijbelboek Spreuken: het is een vrouw die slooft en werkt, die spint en breit, die handel drijft en voor het gezinsinkomen zorgt, boodschappen doet en kookt. 

‘Ejsjes-chajel mi jimtso’ (‘Een sterke vrouw, wie zal haar vinden?’) zijn de Hebreeuwse beginwoorden van het ‘loflied op de sterke vrouw’. Dit loflied staat zoals gezegd in het Bijbelboek Spreuken, hoofdstuk 31, vers 10 tot en met 31. Volgens de joodse overlevering is het boek Spreuken (evenals de Psalmen en het boek Prediker) geschreven door de legendarische koning Salomo, die er duizend vrouwen op nahield en met dieren kon praten, maar die volgens wetenschappers nooit heeft bestaan. De 22 verzen van dit loflied beginnen met de 22 letters van het Hebreeuwse alfabet. Het eerste vers met een alef, het tweede met een bejs, enzovoort. Zulke acrostichons worden ook wel abecedariums genoemd.

Dit loflied op de 'Eyshes Khayel' wordt traditioneel op sjabbesavond gezongen voor ‘moeder de vrouw’. Daarom is het ook heel bekend. Hier een goede versie in Asjkenazisch Hebreeuws: https://www.youtube.com/watch?v=VWNflgkKhEg 

De Amerikaanse Barry Sisters zingen een 'modern' loflied op de eyshes-khayel in een Pools Jiddisch (waarin bijvoorbeeld de oe wordt uitgesproken als i (zodat sjtoeb rijmt op lib), de o als oe (zodat wos wordt uitgesproken als woes, nito als nitoe, nesjome als nesjoeme, nechome als nechoeme etc). Maar er wordt ook een beetje verengelst: Harmonje en simfonje  worden harmoní en simfoní, wel met de klemtoon op de laatste lettergreep, zodat die woorden rijmen op zi…

De eyshes-khayel in de versie van de Barry Sisters is dus veeleer een liefhebbende vrouw en moeder geworden, dan de handwerkende sloof uit de Bijbel... (drs. Ruben Verhasselt).

Tot slot: z'nito = iz nito     s'iz = es iz    s'lebn = dos lebn    m'hot = men hot